– Na naszych inwestycjach wykorzystujemy technologię betonową. Podczas seminarium możemy wręcz dotknąć/poznać nowe technologie i innowacje, z których jesteśmy dumni i powinniśmy korzystać – mówił Rafał Pławiak, z-ca dyrektora ds. technologii GDDKiA Oddział w Krakowie podczas otwarcia Seminarium Dobry Gospodarz 2025 – „Samorządowe drogi o nawierzchni betonowej”, które odbyło się 8 maja 2025 r. Tytuły Dobrego Gospodarza otrzymali samorządowcy z Piwnicznej – Zdrój, Warszawy, Kępic, Turobina, Prusic i Powiatu Wielickiego.

Seminarium Dobry Gospodarz 2025 – „Samorządowe drogi o nawierzchni betonowej” odbyło się 8 maja 2025 r. w Krakowie. Wydarzenie zorganizowało Stowarzyszenie Producentów Cementu pod patronatem: Ministerstwa Infrastruktury, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Instytutu Badawczego Dróg i Mostów, Krajowej Rady Zarządców Dróg Powiatowych oraz Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski. Patronaty medialne seminarium sprawowały redakcje: BTA, Drogi Samorządowe, Infrablog i NBI. W seminarium wzięło udział ponad 80 uczestników stacjonarnie oraz kolejnych kilkudziesięciu on-line.

Celem seminarium była popularyzacja informacji na temat budowy trwałych i bezpiecznych nawierzchni drogowych.

DOTKNĄĆ I POZNAĆ NOWE TECHNOLOGIE I INNOWACJE

Seminarium otwierali Krzysztof Kieres – Przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu oraz Włodzimierz Chołuj – Członek Zarządu SPC i prezes zarządu CEMEX Polska.

– Seminarium ma promować technologię betonową na drogach. My znamy wiele zalet i przewag dróg betonowych. Ale w gronie samorządowców cały czas pojawiają się pewne niejasności. Stąd nasza próba dojścia do decydentów poprzez organizację seminarium i wyjaśnienia, by samorządowcy wyposażeni w odpowiednie argumenty mieli porównanie i decydowali świadomie o wyborze technologii budowy drogi. Mam nadzieję, że prezentacje i dyskusja pomogą przekonać uczestników seminarium do technologii betonowej – mówił prezes Krzysztof Kieres.

Monika Kolasa, z-ca dyrektora biura Wojewody Małopolskiego, witała uczestników seminarium w imieniu Przemysława Koperskiego – Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury oraz Krzysztofa Klęczara – Wojewody Małopolskiego. Zachęcała także samorządowców do składania wniosków o dofinansowanie budowy dróg, także betonowych, w ramach Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.

Rafał Pławiak, z-ca dyrektora ds. technologii GDDKiA Oddział w Krakowie powitał uczestników seminarium w imieniu Stanisława Bukowca – Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Pawła Woźniaka – Dyrektora Generalnego GDDKiA oraz Macieja Ostrowskiego – Dyrektora GDDKiA Oddział w Krakowie. – Na naszych inwestycjach wykorzystujemy technologię betonową. Podczas seminarium możemy wręcz dotknąć i poznać nowe technologie i innowacje, z których jesteśmy dumni i powinniśmy korzystać. Zachęcam do rozmów i wymiany doświadczeń – mówił Rafał Pławiak.

Zdaniem prezesa Włodzimierza Chołuja drogi betonowe w Polsce mają już ugruntowaną pozycję i są powszechnie stosowane. – Na drogach szybkiego ruchu mamy ich ok. 1200 km, co stanowi ok. 23% całej sieci. Z kolei na drogach samorządowych mamy ok. 2000 km dróg betonowych, a przybywa ich ok. 150 km rocznie – wyliczał prezes Włodzimierz Chołuj. – Jako producenci cementu i betonu jesteśmy coraz bardziej nowocześni. Stosujemy do budowy dróg betony o niższym o ok. 30% śladzie węglowym czy też betony wodoprzepuszczalne.

– Od połowy lat 90. mówimy, że beton może być uzasadnioną alternatywą na drogach. Zaczęło się 30 lat temu od budowy 17 km odcinka autostrady A18 Golnice – Krzywa. Budowę dróg betonowych na drogach samorządowych w Polsce zaczynaliśmy kilka lat później, po zebraniu doświadczeń belgijskich. Lepsza widoczność na nawierzchniach betonowych, brak kolein, niższe użycie paliwa, wysoka przyczepność, wysokie albedo, odporność na wysoka temperaturę i 100% możliwość recyclingu to znane już cechy nawierzchni betonowych. My tu dzisiaj nie odkrywamy koła. Nawet przedwojenne doświadczenia pokazują, że warto budować drogi betonowe  – przekonywał prof. Jan Deja, dyrektor wykonawczy SPC.

BETON WODOPRZEPUSZCZALNY DOCENIANY

Seminarium rozpoczęło się od pieszej wycieczki na ścieżkę rowerową z betonu wodoprzepuszczalnego, która została zbudowana w 2023 r. na długości prawie 6,2 km wzdłuż rzeki Rudawy w Krakowie. Jak tłumaczył reprezentujący inwestora Mariusz Rzadkosz z Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie ścieżka w 85% została posadowiona na koronie wału przeciwpowodziowego. – Beton wodoprzepuszczalny w tym miejscu ma bardzo dobre zastosowanie i jest doceniany. Stan ścieżki jest bardzo dobry, materiał wytrzymał, a jej nawierzchnia gwarantuje retencję wody – mówił Mariusz Rzadkosz.

Mateusz Job z Holcim Polska, który reprezentował producenta betonu wodoprzepuszczalnego zaznaczył, że z tym materiałem nie ma obaw o trwałość po zimie. – Tu widzimy ścieżkę, która już drugą zimę wytrzymała i tak będzie przez wiele kolejnych lat. Gwarantuje nam to zastosowana technologia. Wykonawstwo ścieżki z betonu wodoprzepuszczalnego jest banalnie proste: korytujemy, układamy podbudowę, układamy rozściełaczem beton w konsystencji wilgotnej/półsuchej, rozprowadzamy do określonego poziomu w miejscu wbudowania, gładzimy pacą i wałujemy walcem ogrodowym o określonej wadze. Następnie ułożoną nawierzchnię przykrywamy folią na 28 dni – wyjaśniał Mateusz Job.

Zdaniem prof. Jana Dei wycieczka na ścieżkę rowerową dała możliwość organoleptycznego poznania ponad 80 uczestnikom seminarium, że zastosowanie betonu do budowy nawierzchni może być nie tylko trwałym rozwiązaniem, ale także wodoprzepuszczalnym.

TECHNOLOGIE BUDOWY NA POMORZU I W GÓRACH

Druga część seminarium poświęcona była technologiom i doświadczeniom z realizacji nawierzchni betonowych. Podczas seminarium omówiono m.in. doświadczenia z budowy dróg z betonu wałowanego na Pomorzu, budowę dróg betonowych w deskowaniu stałym na terenach górskich, technologię budowy rond z betonu cementowego na drogach samorządowych, sposoby nacinania nawierzchni betonowych i zastosowanie betonu wodoprzepuszczalnego do budowy ścieżek rowerowych i innych nawierzchni.

Konrad Harat z Przedsiębiorstwa Drogowo-Budowlanego HARAT przedstawił doświadczenia z budowy dróg z betonu wałowanego na Pomorzu”. Firma HARAT to firma rodzinna założona w 1987, w Miastku, przez braci Piotra i Krzysztofa Haratów. – Ja jestem przedstawicielem drugiego pokolenia w firmie. Kiedy w 2005 roku mój tata przekonywał inwestorów do 30-letniej trwałości dróg betonowych z betonu lanego, dla mnie, jako młodego chłopaka, była to czysta abstrakcja. Dzisiaj, po 20 latach te drogi dalej istnieją. Ich stan techniczny jest bardzo dobry i zapewniam, że przetrwają kolejne 20 lat – zapewniał Konrad Harat. W 2009 roku firma Harat jako pierwsza w Polsce zastosowała beton wałowany do budowy dróg. – Budowa pierwszej drogi z betonu wałowanego była zwieńczeniem mojej pracy dyplomowej pisanej pod kierunkiem prof. Piotra Woyciechowskiego z Politechniki Warszawskiej. W 2013 roku posiadaliśmy już rozściełacz do nawierzchni betonowych. Testową nawierzchnie wykonywaliśmy w gminie Koczała. Były to dwa krótkie odcinki nawierzchni betonowych o łącznej długości 200 m. Budowa była w piątek, a w niedzielę ludzie jeździli tą drogą do kościoła. Po tej realizacji w gazecie ukazał się artykuł, że firma Harat buduje dwie drogi w jeden dzień – wspominał Konrad Harat.

Firma Harat budowała nawierzchnie betonowe w gminie Ustka. Obecnie jest ich tam ok. 50 km. Przez gminę Ustka przebiega m.in. betonowa ścieżka rowerowa Euro Velo o długości kilkunastu kilometrów.

Zdaniem Konrada Harata budowa drogi betonowej dla samorządu wcale nie musi być droga. Pokazał przykład drogi z betonu wałowanego w Kępicach, o grubości 24 cm, za którą w połowie dofinansował Fundusz Dróg Samorządowych, a w 1/3 Lasy Państwowe.

W kolejnym referacie Michał Tofil z firmy ADMITEX przedstawił „Budowę dróg betonowych w deskowaniu stałym na terenach górskich”. Współautorem referatu był Łukasz Orłowski.

O „Rondach z betonu cementowego na drogach samorządowych i nacinaniu nawierzchni betonowych” mówił Piotr Heinrich, Prezes Zarządu OAT.

Tematykę „Cementów o obniżonej emisji dedykowane do nawierzchni z betonu cementowego” przedstawił Maciej Nowak z Cement OŻARÓW. Podał także szczegóły związane z planowaną budową ul. Przemysłowej w Ożarowie w technologii betonowej. Ulica będzie miała 1,3 km długości i 7 metrów szerokości, a grubość nawierzchni z betonu C30/37 będzie wynosiła 23 cm.

– Konferencja trochę rozpędziła, ale czas zwolnić – powiedział na zakończenie części technologicznej Michał Bors z firmy Betard, który przedstawił prefabrykowane progi zwalniające z betonu.

Podczas przerwy kawowej działał „Kącik eksperta”, w którym Piotr Kijowski z SPC udzielał porad dotyczących „Utrzymania i eksploatacji dróg o nawierzchni betonowej”.

DOBRZY GOSPODARZE 2025

Trzecia część seminarium to uroczysta gala przyznania tytułów Dobrego Gospodarza dla przedstawicieli samorządów i zarządców dróg, którzy budowali nawierzchnie betonowe.

– Program Dobry Gospodarz został ustanowiony przez Stowarzyszenie Producentów Cementu w 2016 roku. Jego celem jest promowanie przemyślanej polityki drogowej. Tytułem Dobrego Gospodarza nagradzamy samorządowców, którzy nie myślą w kategoriach jednej kadencji, ale chcą po sobie zostawić trwały ślad w postaci bezpiecznej, trwałej i użytkowanej przez wiele, wiele lat drogi – mówił Zbigniew Pilch, dyrektor marketingu i public affairs SPC.

Laureat otrzymuje medal zaprojektowany przez prof. Jerzego Nowakowskiego z ASP Kraków i dyplom.

Pierwszy tytuł Dobrego Gospodarza, przyznany jeszcze w 2024 r., powędrował do Igora Bandrowicza, burmistrza miasta i gminy Prusice w województwie dolnośląskim. Gmina Prusice wybudowała dwie drogi betonowe. Jedną w miejscowości Krościna Wielka, a drugą w miejscowości Wszemirów, na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W imieniu burmistrza tytuł odbierała pełnomocniczka Dorota Leń.

– Jedna droga betonowa dobrze służy mieszkańcom, a dzięki drugiej rozwija się Specjalna Strefa Ekonomiczna, mamy nowych inwestorów na terenie gminy – mówiła Dorota Leń.

Drugi tytuł Dobrego Gospodarza otrzymał Wiktor Wojewódzki, dyrektor Zakładu Remontów i Konserwacji Dróg w Warszawie. Zakład Remontów i Konserwacji Dróg w Warszawie 8 lat temu rozpoczął realizację nawierzchni ulic z betonu wałowanego. Wszyscy pamiętamy piękną ulicę Pszeniczną, która uzyskała trwałą nawierzchnię betonową. Zakład wykonuje także nawierzchnie z betonu wodoprzepuszczalnego układając je nawet na szerokości 4 metrów. Prezentację dokumentującą działania zakładu przedstawił główny inżynier Leszek Wytrwał.

Trzeci tytuł Dobrego Gospodarza otrzymała Magdalena Majewska, burmistrz miasta i gminy Kępice. Na terenie gminy Kępice w województwie pomorskim znajduje się obecnie ok. 15,5 km dróg gminnych o nawierzchni betonowej. W technologii betonowej wykonywane są drogi osiedlowe, drogi dojazdowe do posesji jedno i wielorodzinnych. Prezentację przybliżającą betonowe drogi na terenie gminy Kępice przedstawił Konrad Harat, wykonawca co najmniej kilku odcinków.

Czwarty tytuł Dobrego Gospodarza Tomasz Michałowski, burmistrz miasta i gminy Piwniczna – Zdrój w województwie małopolskim. Gmina znana jest w Polsce ze swoich walorów turystycznych i leczniczych. Gmina Piwniczna od wielu, wielu lat inwestuje w trwałą infrastrukturę drogową. Jak dowiedzieliśmy się podczas wizyty na terenie gminy tam „nikogo nie trzeba namawiać i przekonywać do budowy dróg betonowych”. Główne szlaki komunikacyjne budowane są z bitumu, ale drogi boczne – z betonu, nie ma innej możliwości. W terenach górskich Beskidu Sądeckiego drogi betonowe są często jedynym sposobem na budowę dojazdów do posesji.

Piąty tytuł Dobrego Gospodarza otrzymał Andrzej Kozina, burmistrz miasta i gminy Turobin. Gmina położona jest na urokliwym Roztoczu w województwie lubelskim. Na terenie gminy Turobin powstało w sumie 13 odcinków dróg betonowych o długości ok. 4 km. Burmistrz gminy Andrzej Kozina tłumaczył na łamach prasy lokalnej, że mieszkańcy chcą budować drogi betonowe, gdyż są trwalsze od asfaltowych, tańsze na etapie budowy i mają nawierzchnię o grubości co najmniej 20 cm.

Szósty tytuł Dobrego Gospodarza otrzymał Andrzej Kardas, dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych w Wieliczce. We wrześniu 2024 roku na terenie Powiatu Wielickiego (woj. małopolskie) zakończyła się budowa drogi betonowej. Nawierzchnia z betonu wałowanego powstała na długości 1807 metrów drogi powiatowej nr 2007K między miejscowościami Cichawa i Grodkowice.

Inwestorem drogi był Zarząd Dróg Powiatowych w Wieliczce. Tytuł odebrał Marian Paszcza, zastępca dyrektora Zarządu Dróg Powiatowych w Wieliczce. Prezentację omawiającą drogę przedstawił w imieniu wykonawcy inwestycji Michał Hebdaś z firmy CEMEX Polska.

– To bardzo budujące i dobre spotkanie, które przekonało nie tylko nieprzekonanych do budowania dróg betonowych. Chcę wspomnieć dwa fakty, które pojawiły się na tym seminarium. W aglomeracji miejskiej, w Warszawie, budowa drogi w polu powoduje, że wokół niej wyrasta zabudowa wielorodzinna. Z kolei na terenach rolniczych, gdzie rolnicy poruszają się ciężkimi maszynami, drogi betonowe są nieocenione przy transporcie płodów rolnych – mówił Krzysztof Kieres.

– Cieszymy się, że poprzez Program Dobry Gospodarz możemy wspierać samorządowców w przemyślanej polityce drogowej – dodał Włodzimierz Chołuj.

W imieniu Zarządu Dróg Powiatowych w Wieliczce tytuł Dobrego Gospodarza odebrał z-ca dyrektora Marian Paszcza

Organizatorzy i laureaci programu Dobry Gospodarz 2025 (od lewej): Zbigniew Pilch – SPC, Dorota Leń – Prusice, Wiktor Wojewódzki – ZRiKD w Warszawie, Krzysztof Kieres – SPC, Marian Paszcza – ZDP w Wieliczce, Włodzimierz Chołuj – SPC