Prezentacja „Poradnika projektowania i budowy nawierzchni betonowych na rondach, zatokach autobusowych i MOP-ach” odbyła się 28 listopada 2025 r. podczas drugiego dnia Kongresu Nawierzchni w Krakowie. Potrzebę przygotowania poradnika zgłosili uczestnicy Kongresu Nawierzchni w 2024 roku. W odpowiedzi na ich głosy, w ciągu roku, powstał poradnik, którego autorami są Piotr Heinrich i Andrzej Litwinowicz, a wydawcą – Stowarzyszenie Producentów Cementu.

Sesja poświęcona nawierzchniom betonowym rozpoczęła drugi dzień Kongresu Nawierzchni (28 listopada 2025 r.) Sesję prowadzili: Grzegorz Schmidt z Holcim Polska i Piotr Kijowski ze Stowarzyszenia Producentów Cementu.

BETONOWE RONDA, ZATOKI I MOP-y

W pierwszym wystąpieniu, Piotr Heinrich, prezes OAT – przedstawił „Poradnik projektowania i budowy nawierzchni betonowych na rondach, zatokach autobusowych i MOP-ach”.

Jak przypomniał Piotr Kijowski ze Stowarzyszenia Producentów Cementu potrzebę przygotowania takiego opracowania zgłosili uczestnicy Kongresu Nawierzchni w 2024 roku. W odpowiedzi na ich głosy, w ciągu roku powstał poradnik, którego autorami są Piotr Heinrich i Andrzej Litwinowicz, a wydawcą – Stowarzyszenie Producentów Cementu.

– Bezpośrednią motywacją do wykonania naszej pracy była sugestia Zarządu Dróg Wojewódzkich w Katowicach, pana dyrektora Zbigniewa Tabora i pani Ewy Wilk, którzy budują bardzo mocne ronda na bardzo drogim materiale asfaltowym. Nie są jednak w stanie poradzić sobie z pewnymi wadami tego rozwiązania, czyli nawierzchnią podatną, która podlega deformacjom i chcieliby budować ronda betonowe – tłumaczył Piotr Heinrich.

Trzeba pamiętać, że ronda są najbezpieczniejszymi skrzyżowaniami. Na początku poradnik miał przedstawiać same ronda, ale w końcu autorzy postanowili rozszerzyć publikację o zatoki autobusowe i MOP-y. Głównym dokumentem, który posłużył do stworzenia poradnika, były wytyczne niemieckie, a w niewielkim stopniu także wytyczne amerykańskie.

– W Polsce jest wiele rond wykonanych z mieszanek mineralno-asfaltowych, które podlegają deformacjom, a także występuje wiele uszkodzeń pierścienia wewnętrznego, który wykonany jest zwykle w technologii bruku granitowego. Te rozwiązania nie sprawdzają się w praktyce na mocno obciążonych rondach – mówił Piotr Heinrich.

Mirosław Bajor, Konferencje Specjalistyczne: – Bardzo się cieszę, że inspiracją do powstania poradnika była nasza konferencja. Czy w poradniku zostaną przedstawione także rozwiązania prefabrykowane: ronda i progi zwalniające? – dopytywał.

Piotr Heinrich: – Z pewnością za jakiś czas pojawi się druga edycja poradnika, uzupełniona o państwa uwagi. Pojawią się tam zapewne także ronda i progi zwalniające prefabrykowane.

Poradnik zostanie wydany w wersji drukowanej nakładem Stowarzyszenia Producentów Cementu w pierwszej połowie 2026 roku.

ZASTOSOWANIE KRUSZYW Z RECYKLINGU W BETONIE WAŁOWANYM

„Recykling to powrót do przeszłości tylko z nadzieją na lepszą przyszłość” – stwierdził Grzegorz Schmidt i zapowiedział wystąpienie Przemysława Stałowskiego z Holcim Polska o zastosowaniu kruszywa z recyklingu w produkcji mieszanki betonu wałowanego RCC.

Jak poinformował Przemysław Stałowski realizacja nawierzchni z betonu wałowanego RCC, z zastosowaniem kruszywa z recyklingu, miała miejsce w maju 2022 roku, na terenie Zakładu Produkcyjnego Holcim Polska w Krakowie – Nowej Hucie. Do budowy nawierzchni zaprojektowano beton w klasie C30/37 z użyciem substytucji kruszywa z recyklingu Aggneo Pro w ilości 15% w stosunku do kruszywa naturalnego. Uzyskane wyniki wytrzymałościowe i trwałościowe takiego rozwiązania były porównywalne do wyników mieszanki przygotowanej na kruszywie naturalnym.

– Kruszywo z recyklingu Aggneo Pro jest stosowane nie tylko w betonie wałowanym, ale również w tradycyjnych mieszankach wykorzystywanych w budownictwie kubaturowym. Po trzech latach użytkowania w warunkach ruchu pojazdów ciężkich, nawierzchnia spełnia swoją rolę, co widać na załączonych zdjęciach – mówił Przemysław Stałowski.

Przemysław Stałowski jest także członkiem zespołu roboczego, który przy Stowarzyszeniu Producentów Cementu zajmuje się opracowaniem „Wytycznych projektowania, wykonania i odbioru nawierzchni z betonu wałowanego RCC”.

BUDOWA NAWIERZCHNI BETONOWYCH PRAKTYCZNIE PRZEZ CAŁY ROK

Michał Żurek, prezes firmy Wes-Bud przedstawił realizacje nawierzchni betonowych na terenie Tarnowa i okolic.

Wes-Bud od 28 lat buduje nawierzchnie betonowe zarówno metodą ślizgową jak i w deskowaniu stałym. W swoim dorobku firma ma betonowe drogi gminne i zakładowe, place manewrowe, nawierzchnie parkingów, chodniki i ścieżki rowerowe. Maszyna Power Paver, którą Wes-Bud dysponuje, umożliwia układanie nawierzchni drogi w kształcie litery „V”. Metodą ślizgową firma układa także krawężniki, korytka ściekowe i pierścienie wewnętrzne rond. Wykonane w ten sposób betonowe nawierzchnie chodników nie wymagają już stosowania obrzeży.

Tam, gdzie z różnych względów nie można wprowadzić maszyny Wes-Bud układa nawierzchnie betonowe w deskowaniu stałym. W zajezdni autobusowej w Mościcach zostały ułożone dwa równolegle pasy – jeden z betonu w deskowaniu stałym i drugi z asfaltu. – Teraz będziemy porównywać jak będą się użytkować – mówił Michał Żurek. – Mieszanka betonowa, którą dowozimy na budowę, ma temperaturę ok. 20 stopni Celsjusza, a więc możemy prowadzić prace związane z budową nawierzchni betonowych praktycznie przez cały rok. Ogranicza nas tylko duży mróz, opady deszczu lub śniegu.

RÓŻNE TEKSTUROWANIE DO RÓŻNYCH DRÓG

Ostatnie wystąpienie przygotował również Piotr Heinrich, prezes OAT, a dotyczyło ono „Obniżenia hałasu, poprawy bezpieczeństwa ruchu oraz aspektów ekologicznych transportu w niemieckich wytycznych z 2024 r. dotyczących teksturowania nawierzchni betonowych”.

Jakie mogą być warianty teksturowania? Pierwsze to odkrywanie kruszywa na sucho lub na mokro, różne typy grindingu, grooving, teksturowanie świeżej zaprawy sztuczną trawą lub szczotką, obróbka powierzchniowa żywicą reaktywną (OB.-RH). Może być także szlifowanie horyzontalne betonu z odkrytym kruszywem oraz nawierzchnie z betonu jamistego.

Różne sposoby teksturowania są dedykowane do różnych dróg.

– Np. beton z odkrytym kruszywem stosujemy na drogach, na których prędkość jest powyżej 90 km/h. Przy prędkościach rzędu 20, 40 czy nawet 60 km/h beton z odkrytym kruszywem jest zupełnie niewskazany, nie ma uzasadnienia. Jest to rozwiązanie tylko i wyłącznie podrażające koszty wybudowania i komplikujące sam proces technologii wytworzenia nawierzchni – wyjaśniał Piotr Heinrich. – Zwracam również uwagę, że popularne w Polsce śrutowanie nie jest metodą teksturowania nawierzchni. Ten zabieg wywołuje mikrospękania i prowadzi do zniszczenia nawierzchni.

Zdjęcia z Kongresu Nawierzchni: Media Pro