Najważniejsza informacja: – W przyszłym tygodniu Departament Studiów zamierza zarekomendować Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad nową Ogólną Specyfikację Techniczną na nawierzchnie betonowe – zakomunikował Marcin Nowacki, dyrektor Departamentu Studiów GDDKiA podczas seminarium pt. „Drogi betonowe – niezmiennie dobre”, które 9 maja 2018 roku odbyło się w Kielcach. Wśród samorządowców, którzy budują drogi betonowe rozstrzygnięto kolejną edycję konkursu „Dobry Gospodarz”, którego laureatami zostali: Marcin Majcher – Burmistrz Miasta i Gminy Ożarów (woj. świętokrzyskie) oraz Józef Swaczyna – Starosta Strzelecki (woj. opolskie).
Stowarzyszenie Producentów Cementu po raz 24. uczestniczyło w Międzynarodowych Targach Autostrada – Polska, które w dniach 8 – 10 maja 2018 r. odbyły się w Kielcach.
– Prawie od ćwierć wieku mówimy podczas targów, że jest alternatywna technologia budowy dróg, że nie musi być u nas asfaltowej monokultury. Temu seminarium nadaliśmy tytuł „Drogi betonowe – niezmiennie dobre”. Ale to tylko przyczynek do dyskusji. Technologia betonowa nie jest przeznaczona tylko do budowy autostrad czy dróg ekspresowych. Chcemy mówić o tym, że powinno się budować z betonu drogi niższych kategorii: wojewódzkie, powiatowe czy gminne – mówił Andrzej Ptak, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu otwierając seminarium w Kielcach.
Obok Andrzeja Ptaka, który jest prezesem Grupy Ożarów sesje seminaryjne prowadzili członkowie zarządu Stowarzyszenia Producentów Cementu: Ernest Jelito, prezes Grupy Górażdże oraz Krzysztof Kieres, prezes Dyckerhoff Polska.
Za tydzień nowa OST na nawierzchnie betonowe
W pierwszym referacie Agnieszka Krupa, zastępca Dyrektora Departamentu Dróg Publicznych w Ministerstwie Infrastruktury przedstawiła „Program Budowy Dróg Krajowych (PBDK) na lata 2014 – 2023”. Obecny PBDK jest trzecim po programie na lata 2008 – 2012 i 2011 – 2015. Program pierwotnie opiewał na 200 mld złotych z przygotowanymi środkami wielkości 107 mld zł.
– Po dokładnej analizie zadań i możliwości finansowych, wtedy jeszcze Minister Infrastruktury i Budownictwa, wystąpił z inicjatywą, by wydać na ten program 135 mld zł. Z programu jasno wynika jakie zadania zostaną zrealizowane, w jakich okresach i przy jakich limitach finansowych. Dało to nową formę dokumentu, jakim jest aktualny PBDK. Ta nowa forma wskazuje konkretne tytuły inwestycyjne do realizacji w określonych latach. Pozostałe tytuły inwestycyjne wskazuje jako listę rezerwową w kolejnym okresie programowym. Tak przygotowany PBDK został skierowany pod obrady Rady Ministrów i w lipcu 2017 roku przyjęty – mówiła dyrektor Agnieszka Krupa. – W ramach tych dodatkowych 28 mld złotych wygospodarowanych na PBDK bardzo wiele uwagi poświęcono drodze Via Carpatia. W realizację tego szlaku zaangażowana jest nie tylko Polska, ale także kraje sąsiednie, które przystępują do tzw. Deklaracji Łańcuckiej określającej przebieg drogi w Polsce i innych krajach. Ostatnio prowadzimy rozmowy z Białorusią na temat przystąpienia do Deklaracji Łańcuckiej i wkrótce będziemy budować nowe odnogi trasy Via Carpatia.
Jak wygląda stan realizacji PBDK 2014 – 2023?
Dotychczas zakończono budowę 31 zadań o wartości 13247,1 mld zł długości 393,5 km (9,8%).
W realizacji znajdują się 104 zadania o wartości 52080,5 mln zł i długości 1396,9 km (38,6%).
W przetargu znajdują się 32 zadania o wartości 20213,2 mld zł o długości 413,5 km (15%).
Na przetarg oczekują zadania wartości 49627,28 mln zł (36,7%).
Zdaniem dyrektor Krupy realizacja zadań w aktualnym PBDK będzie bezpieczniejsza dla firm budowlanych, gdyż gwarantuje systematyczne wydatkowanie środków na inwestycje każdego roku do 2025 roku. – PBDK daje poczucie stabilizacji firmom budowalnym, które mogą wcześniej przygotować swoją strategię biznesową i ułożyć sobie plan działań na najbliższe lata – dodała dyrektor Krupa.
Najważniejszą wiadomość przekazał jednak podczas seminarium Marcin Nowacki, dyrektor Departamentu Studiów GDDKiA.
– „Drogi betonowe – niezmiennie dobre” oczywiście i mam nadzieję, że wkrótce będą jeszcze lepsze. Jestem przedstawicielem Departamentu Studiów GDDKiA, w skład którego wchodzi Wydział Technologii odpowiadający za przygotowanie i aktualizację dokumentów technicznych. W przyszłym tygodniu Departament Studiów zamierza zarekomendować Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad nową Ogólną Specyfikację Techniczną na nawierzchnie betonowe. Prowadziliśmy własne analizy polegające na rozpoznaniu różnych technologii wykańczania nawierzchni – mówił Marcin Nowacki. – Mam nadzieję, że będzie to specyfikacja nowoczesna, otwarta, taka, która połączy wykonawców i podwykonawców nawierzchni betonowych, z której będzie zadowolona sfera nauki, która będzie dobra dla zamawiającego oraz zapewni jakość i trwałość w czasie.
Przypomnijmy, że prace nad nową OST dla nawierzchni betonowych rozpoczęły się w 2013 roku. W jej tworzeniu brali udział eksperci Stowarzyszenia Producentów Cementu z prof. Janem Deją na czele. OST to fundamentalne dokumenty niezbędne dla projektantów i wykonawców dróg betonowych w Polsce.
O szczegółach związanych z OST mówił Leszek Bukowski, naczelnik Wydziału Technologii GDDKiA w referacie „Krajowe Wymagania Techniczne dotyczące betonu do nawierzchni drogowych i obiektów inżynierskich”. – Chcielibyśmy aby OST dotycząca nawierzchni betonowych została wprowadzona zarządzeniem Generalnego Dyrektora. Opracowując ją opieraliśmy na istniejącym już dokumencie. W oparciu o nasze doświadczenia chcieliśmy jednak zmodyfikować niektóre zapisy m.in. dotyczące uziarnienia betonu górnej warstwy, by można było osiągnąć optymalną teksturę. Wprowadziliśmy też alternatywny sposób wykończenia górnej powierzchni betonu w technologii szlifowania i nacinania – groovingu i grindingu. Wprowadziliśmy także zapisy i wymagania dotyczące kruszyw do betonu nawierzchniowego – wyliczał Leszek Bukowski. Dodał, że GDDKiA zajmie się także przygotowaniem specyfikacji na beton samozagęszczalny oraz beton wałowany.
Tytuły „Dobrego Gospodarza” dla Burmistrza Ożarowa i Starosty Strzeleckiego
Marcin Majcher – Burmistrz Miasta i Gminy Ożarów (woj. świętokrzyskie) oraz Józef Swaczyna – Starosta Strzelecki (woj. opolskie) otrzymali podczas seminarium tytuły „Dobrego Gospodarza”. Samorządowców nagrodzono za wybudowanie dróg betonowych.
Tytuł „Dobry Gospodarz” przyznawany jest od 2017 roku przez Stowarzyszenie Producentów Cementu. Otrzymują go przedstawiciele samorządów, które zdecydowały się na budowę dróg betonowych. Drogi betonowe mają większą trwałość (2,5-3,5 krotnie większą niż drogi o nawierzchni bitumicznej), nie koleinują się, mają jasną barwę, a przez to są bezpieczniejsze podczas jazdy nocą i w trudnych warunkach atmosferycznych.
Samorząd Miasta i Gminy Ożarów ma na swoim terenie 2 drogi betonowe: odcinek Przybysławice – Prusy (ok. 1 km) oraz Gliniany Teofilów (ok. 5,3 km). Budowa kolejnej drogi betonowej rozpocznie się na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Andrzej Ptak, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu wręczył tytuł Marcinowi Majcherowi, burmistrzowi Ożarowa. Dokonania gminy związane z budową dróg betonowych przedstawił uczestnikom seminarium Tomasz Sobieraj, Sekretarz Urządu Miasta i Gminy Ożarów.
Samorząd Powiatu Strzeleckiego wybudował drogę betonową Izbicko – Otmice o długości 1,5 km. Ernest Jelito, członek zarządu SPC wręczył tytuł staroście Józefowi Swaczynie, a szczegóły związane z budową drogi Izbicko – Otmice przedstawił Andrzej Ful, Naczelnik Wydziału Dróg Powiatowych w Starostwie Powiatowym w Strzelcach Opolskich.
Według szacunków SPC obecnie w Polsce w jest około 900 km lokalnych dróg betonowych, a co roku buduje się ich około 120 kilometrów.
Nowoczesne nawierzchnie betonowe we Wrocławiu
Referat otwierający drugą część seminarium pt. „Jakość a hałaśliwość nawierzchni drogowych” przedstawił prof. Władysław Gardziejczyk z Politechniki Białostockiej.
Pozostałe wystąpienia były poświęcone omówieniu doświadczeń związanych z budową dróg betonowych na terenie kraju.
Adam Leńczyk z gminnej spółki Wrocławskie Inwestycje przedstawił doświadczenia związane z budową „Nowoczesnych nawierzchni betonowych we Wrocławiu”. W 2013 roku została wybudowana ul. Gen. Fieldorfa, Etap I, o długości 530 metrów. Ulica Fieldorfa stanowi drogę dojazdową do budowanego Dolnośląskiego Szpitala Specjalistycznego. I etap budowy był wykonywany listwą wibracyjną. II etap to przedłużenie ul. Fieldorfa do skrzyżowania z ulicą Wojanowską. 645 metrów ulicy zrealizowano w latach 2016 – 2017 już przy pomocy rozściełacza do betonu.
Krzysztof Kozłowski z firmy PORR przedstawił „Doświadczenia wykonawców w budowie betonowych nawierzchni drogowych”. Obecnie PORR realizuje w technologii dwuwarstwowej z odkrytym kruszywem następujące odcinki dróg betonowych:
– S8 odcinek Poręba – Ostrów Mazowiecka odc. Ib
– S8 odcinek Radziejowice – Paszków
– S17 odcinek granica województwa mazowieckiego i lubelskiego – węzeł „Skrudki”
– S17/A2 Węzeł Lubelska
– S7 odcinek Mława – Strzegowo
12,5 km lokalnych dróg betonowych w ciągu roku
O wypełnianiu „białych plam” na mapie dróg betonowych województw podlaskiego i warmińsko-mazurskiego mówił Grzegorz Stefanowicz, kierownik działu technologii PPMD KRUSZBET SA. W 2017 roku jego firma opracowała i wdrożyła specjalny „Beton drogowy CCR KRUSZBET”. Przypomnijmy, że firma KRUSZBET, we wrześniu 2016 roku wybudowała pierwszą drogę z betonu wałowanego w miejscowości Trzciane gm. Suwałki. Droga ma 821 metrów długości i 7 metrów szerokości.
– To droga technologiczna – dojazdowa do naszej kopalni kruszywa, jest bardzo intensywnie użytkowana przez pojazdy ciężkie. Na tej drodze testowaliśmy technologię budowy dróg z betonu wałowanego – tłumaczył Grzegorz Stefanowicz. W 2017 roku firma wybudowała węzeł betoniarski na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Suwałkach oraz zakupiła rozściełacz i inne maszyny niezbędne do realizacji nawierzchni betonowych.
– W 2017 roku opracowaliśmy technologię „Betonu drogowego CCR KRUSZBET”. Beton CCR to połączenie betonu wałowanego RCC i betonu drogowego PCC, połączenie wiedzy i doświadczeń naszej firmy zdobytych przy wykonywaniu posadzek i betonów specjalistycznych. Po raz pierwszy zastosowaliśmy ten beton podczas budowy drogi o długości 2,4 km w miejscowości Bobrowisko. Następnie w miejscowości Dubeninki wykonaliśmy w tej technologii drogi technologiczne. Inwestor szukał trwałego rozwiązania na drogi. Ta inwestycja otworzyła nas na inwestorów prywatnych prowadzących duże gospodarstwa rolne i produkcyjne. Powstały kolejne drogi z betonu: w Burdeniszkach – 1 km, w Piertaniu – 900 metrów, w Gremzdach, w Stożnem i na osiedlu Wypusty w Augustowie.
Dokonania KRUSZBET-u w budowie dróg betonowych są imponujące. – W 2017 roku wybudowaliśmy 12,5 km gminnych dróg betonowych i około 14 ha placów betonowych. Na 2018 rok mamy już zakontraktowane ok. 12 km dróg betonowych i 12 ha placów składowych/przeładunkowych – wyliczał Grzegorz Stefanowicz.
Tylko konkurencja daje gwarancję sukcesu
Wystąpienia seminaryjne podsumował prof. Jan Deja, dyrektor biura Stowarzyszenia Producentów Cementu.
– Nie jesteśmy ortodoksami. Nie uważamy, że tylko my mamy rozwiązania dla polskich dróg. Technologie mają ze sobą konkurować i tylko to daje gwarancję sukcesu. To co widzieliśmy na prezentacji firmy KRUSZBET pokazuje, że ta technologia żyje i rozwija się. Widzieliśmy ciekawe wykorzystanie rozwiązania stosowanego w posadzkarstwie przy budowie dróg. To przykład na to, że potrafimy coś nowego zaproponować – mówił prof. Jan Deja. – Na naszych drogach mamy tak wiele do zbudowania. Możemy się różnić i wykazać innowacjami. Jest miejsce dla wielu rozwiązań. Od 24 lat pokazujemy, że są silne argumenty przemawiające za stosowaniem betonu na polskich drogach. Zdaniem prof. Dei budując drogi powinniśmy myśleć po gospodarsku.
– Nawierzchnie betonowe są tańsze nawet na etapie budowy. Jeżeli do tego dołożymy niskie koszty utrzymania to okazuje się, że beton jest o połowę tańszy od innych rozwiązań – tłumaczył prof. Deja.
W Polsce produkuje się cement, a kruszywa to materiały, przy których możemy mówić o lokalnym charakterze produkcji betonu. Nie bez znaczenia są aspekty związane z bezpieczeństwem ruchu na drogach betonowych: jasną barwą i krótszą drogą hamowania. Beton to mniejsze opory toczenia i mniejsze zużycie paliwa. Z betonem nie ma problemu jeżeli chodzi o recykling. Stara nawierzchnia z betonowej autostrady A4 została przekruszona i dodana do podbudowy nowej drogi.
– Na drogach ma być zdrowa konkurencja i zabiegajmy, byśmy poczuli się gospodarzami naszego pięknego kraju. To co zrobiliśmy przez te ostatnie 24 lata to powód do naszej wspólnej satysfakcji – zakończył prof. Deja.
