Sześć „Tronów Rektora” zostało rozszalowanych i betonowe rzeźby ukazały się swoim twórcom. 19 września 2025 r. był ostatnim dniem Warsztatów Architektura Betonowa, które odbywały się w Krakowie.

Przypomnijmy, że w czwartym dniu warsztatów, 18 września ok. godz. 14, szalunki „Tronów Rektora” zostały wypełnione mieszanką betonową wyprodukowaną i dostarczoną przez firmę Dyckerhoff Polska.

Po 19 godzinach w akredytowanym laboratorium WIMiC AGH zmierzono wytrzymałość na ściskanie próbek betonu zabudowanego w tronach, która wyniosła 13,5 MPa.

– To stosunkowo wysoka wytrzymałość, która pozwala na rozszalowanie tronów. Wytrzymałość będzie coraz wyższa z godziny na godzinę – ocenił prof. Artur Łagosz z WIMiC AGH.

WYZWANIE ZWIĄZANE Z SZALOWANIEM

Rozszalowanie tronów rozpoczęło się w piątek rano, już po godzinie 7. Po zdjęciu płyt szalunkowych ukazały się betonowe „Trony Rektora”.

Stanisław Kargul, kierownik robót z firmy Risto z Proszowic, którego ekipa odpowiadała za szalowanie i zbrojenie tronów, był zadowolony z efektu finalnego.

– Po raz szósty biorę udział w przygotowaniu szalunków, ale za każdym razem jest to dla mnie wyzwanie, jako dla cieśli. Podczas szalowania musimy sobie wyobrazić odwrotność czyli negatyw projektu. Dobrze, że już we wtorek dostaliśmy projekty i mogliśmy zacząć wykonywać szalunki. Przy przygotowaniu szalunków pracowało nas siedmiu, ale dzięki temu wszystko poszło sprawniej i udało się wypełnić szalunki betonem kilka godzin wcześniej niż 2 lata temu. Mieszanka betonowa była bardzo dobra. W większości przypadków została też dobrze, dogłębnie zawibrowana z udziałem studentów – mówił Stanisław Kargul i ocenił, że ładniej wyszły prostsze formy, które nie miały zakamarków szalunkowych. Prostsze konstrukcje są zawsze bardziej efektowne niż te bardziej skomplikowane – dodał.

Z efektu rozszalowania zadowolony był także Grzegorz Gancarz z PERI Polska, reprezentujący dostawcę deskowań.

– Przy obecnym rozwoju technologii, kiedy możemy stosować nowoczesne narzędzia do wykonania form deskowaniowych, coraz łatwiej jest nam te rzeczy wykonywać. Jednakże są pewne ograniczenia, które nie pozwalają nam zrobić wszystkiego – mówił Grzegorz Gancarz. – Dzięki współpracy przy organizacji Warsztatów Architektura Betonowa mamy możliwość pokazania przyszłym architektom to, z czym będą musieli się mierzyć w przyszłości, w swoim życiu zawodowym. Zapoznają się ze specyfiką pracy w życiu dorosłym i poznają nasz asortyment, dzięki któremu będą mogli potem łatwiej wykonywać swoją pracę. Poznają od środka nasze systemy i przychodząc za kilka lat do pracy, nie będą już „świeżymi ludźmi”. Branża deskowaniowa nie jest prostą jak niektórym się wydaje i po przyjściu do pracy ten cykl wdrożeniowy trochę trwa. Więc warsztaty to inwestycja w ludzi, którym mniej czasu będziemy musieli potem poświęcić na wprowadzenie w arkana wiedzy o deskowaniach – wyjaśnił Grzegorz Gancarz.

BETONOWE TRONY Z DRUKARKI 3D?

Prof. Tomasz Kozłowski z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej przypomina, że betonu architektonicznego nie ocenia się tuż po rozszalowaniu, ale dopiero po kilku dniach.

– Cały tydzień denerwowaliśmy się, czy wszystko nam wyjdzie. Czy trony zostały dobrze zaprojektowane, czy zostały dobrze zaszalowane i dobrze zazbrojone. Po zdjęciu szalunków okazało się, że wszystko wyszło pięknie, a beton powoli nabiera szlachetnego koloru – podsumował prof. Tomasz Kozłowski. – Studenci są bardzo zadowoleni z udziału w naszych warsztatach. Przytoczę tylko słowa jednego z panów wykonujących szalunki, który patrząc na reakcje studentów podczas zalewania szalunków betonem stwierdził, że „drugi raz w życiu widzi, że beton może sprawiać tyle radości”.

Podczas tegorocznych warsztatów po raz pierwszy w historii wydarzenia organizowanego od 15 lat, modele tronów w skali 1:10 zostały wydrukowane na drukarce 3D.

– Druk 3D jest formą tworzenia makiety i prototypowania. Wydrukowanie modeli w skali 1:10 przybliża nas do efektu końcowego. Beton jest na tyle wspaniałym materiałem, że można go używać w tradycyjnej metodzie budowania – do zalewania szalunków, ale także do wydruku na drukarce 3D. Być może w niedalekiej przyszłości uda nam się wydrukować z betonu te trony na drukarkach 3D w skali 1:1 – mówił dr Wojciech Ciepłucha z Katedry Projektowania Architektonicznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej

W PRZYSZŁOŚCI BĘDĄ LEPSZYMI ARCHITEKTAMI

Według prof. Jana Dei, dyrektora wykonawczego Stowarzyszenia Producentów Cementu, organizowanie Warsztatów Architektura Betonowa jest elementem działań z architektami, które stowarzyszenie prowadzi od 1997 roku.

– Organizujemy konkurs Polski Cement w Architekturze, na projekt najlepszej realizacji z wykorzystaniem betonu. To konkurs, który ma już ugruntowaną pozycję wśród dojrzałych architektów. Oni sobie cenią nagrody i wyróżnienia w tym konkursie – mówił prof. Jan Deja – 15 lat temu uznaliśmy, że praca z młodym pokoleniem architektów, z ludźmi którzy studiują architekturę, ma sens. Zauważyliśmy, że pomysł zorganizowania takich warsztatów jest strzałem więcej niż w dziesiątkę.

Zdaniem prof. Dei studenci mają ograniczony kontakt z materiałem w trakcie pierwszych lat studiów. – A podczas warsztatów są wręcz zachwyceni tym, że mogą na gorąco dotknąć, poczuć materiał, którym jest beton. Mogą go formować. I wystarczy popatrzeć, jak oni reagują na to, co dzisiaj rano wykluło się z tych form, które przez ostatnich kilka dni były przez nich projektowane i przygotowywane. To najlepszy dowód na to, że takie warsztaty należy robić – tłumaczył prof. Jan Deja. – W tym roku powstała kolejna seria 6 foteli, tym razem „Tronów Rektora”. Dla mnie ważne jest to, że ci młodzi ludzie się angażują. Obserwowałem ich pracę w ciągu całego tygodnia i wiem, że dla nich nie była to zwykła 6-dniowa wycieczka do Krakowa. Widać zaangażowanie w to, co robią. Dzięki tym warsztatom będą lepszymi architektami w przyszłości niż koleżanki i koledzy, którzy nie skorzystali z naszego zaproszenia. Jeszcze raz z satysfakcją stwierdzam, że pomysł sprzed 15 lat był trafiony i przynosi pozytywne efekty. Myślę, że bez problemu te dzieła znajdą nabywców podczas konferencji DNI BETONU w Wiśle, a pieniądze z ich sprzedaży zasilą konto fundacji „Na ratunek dzieciom z chorobą nowotworową”. Zapraszam na DNI BETONU do Wisły!